Xuyên tâm liên – loại cậy có khả năng chữa trị Covid-19

Xuyên tâm liên - Vị thuốc nam của Việt Nam dùng chữa trị nhiễm virus Covid-19 là cây gì?

Xuyên tâm liên là gì?

Xuyên tâm liên là một cây thuốc nằm trong danh sách các vị thuốc y học cổ truyền của y học Việt Nam. Tuy nhiên, với sự tiện dụng của các loại thuốc tây, các loại thuốc kháng sinh mới đã dần thay thế cho nhiều loại cây thuốc nam bị lãng quên, trong đó có Xuyên tâm liên.

Vậy tại sao Xuyên tâm liên lại có khả năng chữa trị với Covid-19?

Theo theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, Bộ Y tế đã chính thức cho phép dùng một vị thuốc không xa lạ trong y học dân tộc để điều trị cho bệnh Covid-19 đó chính là Xuyên tâm liên - một vị thuốc nam vô cùng quý giá đã bị lãng quên khi các loại thuốc kháng sinh mới ra đời.

Thời gian vừa qua một số nước đã sử dụng Xuyên tâm liên vào việc chữa trị cho bệnh nhân nhiễm Covid-19 cho thấy hiệu quả trên những người có triệu chứng nhẹ hoặc nhiễm thể nhẹ.

Trong thời kỳ đất nước còn khó khăn thì đơn thuốc này đã từng được coi là “thần dược” để chữa tất cả các loại bệnh.

Tuy nhiên, hiện nay Cục Quản lý y dược cổ truyền phối hợp với Cục Khoa học đào tạo làm đề cương thí nghiệm lâm sàng trên một số lượng bệnh nhân nhiễm Covid-19 nhất định, sau đó sẽ tổng hợp báo cáo Hội đồng chuyên môn để tiếp tục kiểm chứng, nếu hiệu quả tốt thì sẽ sử dụng ở phạm vi rộng hơn.

Việt Nam bây giờ cũng có thể xem xét áp dụng cho dùng Xuyên tâm liên với các F1 được cách ly tại gia đình có dấu hiệu sốt nhẹ...

Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường cũng cho biết thêm là vị thuốc Xuyên tâm liên đã từng được Trung Quốc, sau đó là Indonesia, Malaysia, Thái Lan… đưa vào điều trị cho các bệnh nhân nhiễm virus Covid-19.

Trong công văn 1306 ngày 17 tháng 03 năm 2020 hướng dẫn sử dụng thuốc dân gian cổ truyền trong công tác phòng chống và hỗ trợ điều trị viêm đường hô hấp do SARS-CoV-2, Bộ Y tế đưa Xuyên tâm liên vào bài thuốc Ngân kiều tán dùng trong giai đoạn khởi phát bệnh để giải độc, thăng dương ích khí với liều dùng uống là 1 thang một ngày, chia thành ba lần sau khi ăn.

Đặc điểm nhận dạng của Xuyên tâm liên

Xuyên tâm liên thường mọc thẳng, thân có nhiều đốt, chiều cao trung bình từ 0,3-0,8 mét.

Xuyên tâm liên là cây vùng nhiệt đới có tính hay gọi nôm na là lạnh, vị đắng, có xuất xứ từ Sri Lanka và Ấn Độ, được di thực và trồng nhiều ở Nam Á, khu vực Đông Nam Á, khu vực nam Trung Quốc, khu vực Caribe, khu vực Trung Mỹ, châu Đại Dương và châu Phi. Trong đó Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam là những nơi trồng nhiều nhất.

Tại Việt Nam, loại cây này còn được gọi là nhất kiến kỷ, công cộng, hùng bút, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nguyên cộng…

TS Phùng Tuấn Giang, Chủ tịch Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam cho biết, Xuyên tâm liên có khả năng kháng nhiều loại vi sinh vật như: ký sinh trùng, virus, nấm, vi khuẩn; chống viêm, chống oxy hóa, chống ung thư … được dùng để điều trị các bệnh về viêm nhiễm, tiểu đường, gan, sốt, cảm lạnh thông thường, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét…

Việt Nam đã có khá nhiều bài thuốc dùng thảo dược Xuyên tâm liên như điều trị chữa do ho lạnh, hỗ trợ điều trị viêm amidan, hỗ trợ chữa viêm phế quản, rôm sảy, mụn nhọt…

Với virus Covid-19, kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Trường cao đẳng dược JSS, Ấ Độ (2020) cho thấy, các thành phần của Xuyên tâm liên (andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone) có tác dụng kháng lại virus Covid-19 bằng việc ức chế enzym protease chính của virus này trong thí nghiệm in silico (sàng lọc thuốc ảo).

Các nhà khoa học Đại học Jadavpur, Ấn Độ (2020) cũng cho thấy, andrographolide và một số hợp chất khác của Xuyên tâm liên có khả năng chống viêm hiệu quả và an toàn, có tác dụng tốt đối với bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nói trên cũng như có thể làm giảm khá nhiều việc sản xuất ra chất cytokine, chính là một trong các yếu tố gây ra viêm khi nhiễm SARS-CoV-2.

Hoa của Xuyên tâm liên thường xuất hiện vào tháng 09-10 hàng năm.

Tại Trung Quốc, Xuyên tâm liên được cấp chứng nhận sử dụng trong điều trị lâm sàng Covid-19 dưới dạng sản phẩm hỗ trợ để chống viêm nhiễm và kháng với virus này.

Dựa trên lượng lớn các ca lâm sàng, bài báo của nhóm tác giả thuộc tập đoàn dược phẩm Tasly ở Thiên Tân, Trung Quốc (2020) khẳng định, Xuyên tâm liên có công năng thanh nhiệt, giải độc, kháng sinh và chống viêm, có tác dụng điều trị hiệu quả đối với các bệnh liên quan tới bao gồm viêm phổi, viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn và virus.

Trong đó andrographolide có tác dụng chống SARS-CoV-2 làm tăng khả năng trong việc điều trị SARS-CoV-2 và có thể làm giảm mức độ viêm của bệnh nhân, cải thiện các triệu chứng hô hấp, kháng SARS-CoV-2 và cải thiện khả năng miễn dịch của cơ thể… với tính an toàn cao.

Không chỉ vậy, andrographolide có tác dụng tốt cho gan và có giá trị lâm sàng để điều trị các bệnh về tim mạch.

Tác dụng chống SARS-CoV-2 của Xuyên tâm liên được khẳng định hơn khi Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan công bố kết quả nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng trên các bệnh nhân mắc Covid-19 có triệu chứng thể nhẹ như nhức đầu, ho, sổ mũi hay là đau họng...

Nhóm nghiên cứu đã cho bệnh nhân uống 180mg Xuyên tâm liên/ngày, chia đều làm 3 lần vào các khung giờ 06h, 14h và 22h, uống liên tục trong vòng 5 ngày.

Kết quả cho thấy rất khả thi, trong thời gian 03 ngày kể từ khi sử dụng Xuyên tâm liên, sức khỏe của các tình nguyện viên mắc virus đều được cải thiện rõ rệt. Mọi triệu chứng của bệnh đã mất sau 05 ngày mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào.

Đã từng là vị thuốc nam vô cùng phổ biến tại Việt Nam, sau đó Xuyên tâm liên dần bị lãng quên, số lượng còn khá ít.

Vào tháng 5 vừa qua, nhóm các bác sĩ tại nhiều bệnh viện ở Giang Tây, Trung Quốc cũng công bố kết quả nghiên cứu nhiều trung tâm, ngẫu nhiên và có đối chứng trên 130 bệnh nhân Covid-19 sử dụng Xuyên tâm liên.

Kết quả cho thấy, các bệnh nhân Covid-19 sử dụng Xuyên tâm liên giảm đáng kể thời gian bị ho, sốt và thải virus nhanh hơn, rất ít bệnh nhân có tiến triển nặng hơn.

Nhóm nghiên cứu chưa phát hiện tác dụng phụ nghiêm trọng nào được báo cáo và đi đến kết luận, Xuyên tâm liên rất an toàn và hiệu quả trong việc giúp hồi phục của bệnh nhân Covid-19 mức độ nhẹ đến trung bình.

Các bác sĩ ở Thái Lan khuyến cáo, không dùng Xuyên tâm liên cho phụ nữ có thai, đang cho con bú, những người có vấn đề thận, gan, và những người bị cao huyết áp.

Vị thuốc này có tính hàn, nếu sử dụng quá liều có thể gây tê tay chân, hạ huyết áp… nên cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng. Liều dùng thông thường từ 05 đến 07 ngày.

TS Giang cho biết, Xuyên tâm liên không khó trồng nhưng hiện sản lượng còn khá là ít ở Việt Nam do nhiều năm bị lãng quên, ít được ghi đơn. Vì thế, cần có chính sách khuyến khích trồng, bảo tồn, nghiên cứu và phát triển trở lại vị thuốc này cũng như nhiều loại dược liệu quý khác.

Tham khảo bài viết gốc xuyên tâm liên tại đây

Nguồn: OPT TRAVEL NEWS